فهرست مطالب

مجله کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی
سال هشتم شماره 2 (پیاپی 28، تابستان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/05/16
  • تعداد عناوین: 6
|
  • مهدی صمیمیان ، محمدرضا زند مقدم * صفحات 1-10
    رشد روز افزون جمعیت شهری ایران به همراه ایجاد مراکز جمعیتی جدید، فقدان سیاستگذاری و ارزیابی عملکردها و فعالیت های گوناگون شهری بر اساس برنامه جامع و کلان ملی (آمایش سرزمین) و تداوم تخلیه انواع زباله و فاضلاب ها به محیط زیست از جمله عوامل بحران زایی است که محیط زیست طبیعی و کیفیت بهداشت و سلامتی انسان ها به ویژه شهر نشینان را در معرض خطرات و زیان های گوناگونی قرار داده است. هدف از این مطالعه مکان گزینی اراضی مناسب جهت دفن بهداشتی مواد زائد جامد در شهر قائمشهر بر پایه معیارها و ضوابط مکان یابی می باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی می باشد که پس از آشنایی کامل با مدیریت علمی پسماندهای شهری و شناخت دفع و دفن غیراصولی و غیر بهداشتی مواد زائد جامد شهری اقدام به انتخاب معیارهایی که جهت مکان یابی دفن مواد زائد جامد با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. ابتدا معیارها و ضوابط انتخاب مکان مناسب برای دفن بهداشتی مانند شیب، کاربری اراضی، فاصله از سکونت گاه ها و راه ها، آب های سطحی ، خاک، زمین شناسی و غیره شناسایی گردید و باهم تلفیق گردید در نهایت انتخاب بهترین مکان جهت دفن پسماند در منطقه شهرستان قائمشهر پهنه بندی گردید که نتایج حاصله نشان می دهد اراضی که در قسمت شمال و غرب شهرستان به دلیل حریم مناسب با گسل و رود خانه تالارومعیارهای قابل قبول از نظر زمین شناسی و پوشش گیاهی و شیب زمین، مناسب ترین مکان ها جهت دفن مواد زائد جامد از میان زمین های کلاس ششم جهت بهترین مکان ها برای دفن پسماند زباله انتخاب گردیده است
    کلیدواژگان: مکان یابی بهینه، دفن مواد زائد جامد، AHP، شهرستان قائمشهر
  • شقایق میرکی *، قربان وهاب زاده، عطاالله شیرزادی صفحات 11-21
    هدف از انجام پژوهش، مقایسه ی کارایی دو روش آماری رگرسیون لجستیک و روش احتمالاتی نسبت فراوانی در تهیه نقشه پهنه بندی حساسیت زمین لغزش در حوزه آبخیز چشمیدر واقع در استان کردستان است. در ابتدا با مرور منابع، مصاحبه محلی و پرسشنامه، 17 عامل شامل درصد شیب، جهت شیب، ارتفاع از سطح دریا، انحنای شیب، انحنای طولی شیب، انحنای عرضی شیب، لیتولوژی، کاربری ارضی، فاصله از شبکه آبراهه، تراکم آبراهه، فاصله از گسل، تراکم گسل، فاصله از جاده، بارندگی، شاخص حمل رسوب، شاخص توان آبراهه و شاخص رطوبت بر وقوع زمین لغزش موثر شناخته شدند. سپس، 60 نقطه زمین لغزشی و نیز 60 نقطه غیر زمین لغزشی در منطقه شناسایی و ثبت شدند. نقشه رگرسیون لجستیک به پنج طبقه با حساسیت خیلی کم (57/44%) ، کم (48/11%) ، متوسط (51/12%) ، زیاد (38/14%) و خیلی زیاد (03/17%) ، طبقه بندی شد. روش نسبت فراوانی نیز به پنچ طبقه با حساسیت خیلی کم (15/37%) ، کم (40/33%) ، متوسط (55/17%) ، زیاد (11/9%) و خیلی زیاد (3%) تفکیک گردیدند. نتایج نشان داد روش رگرسیون لجستیک با %2/82 گستره زیر منحنی مشخصه عملکرد، در مقایسه با روش نسبت فراوانی با مقدار 80% ، توانایی پیش بینی بالاتری در شناسایی مناطق مستعد و حساس به زمین لغزش در منطقه مورد بررسی دارد. بنابراین، روش آماری رگرسیون لجستیک برای تهیه نقشه پهنه بندی حساسیت زمین لغزش-های منطقه مورد مطالعه پیشنهاد می گردد.
    کلیدواژگان: رگرسیون لجستیک، نسبت فراوانی، زمین لغزش، کردستان
  • زهرا اسدپور *، محسن سلطان آبادی صفحات 23-31
    برخورداری یک مکان از شاخص های توسعه پایدار نشان دهنده بهینگی و کارامدی سیستم تصمیم گیری در سطح کلان است. توسعه پایدار، جلوه های مکانی- فضایی را به گونه ای به نمایش می گذارد که در آن، تبعیض و بی عدالتی به صورت بسیار چمشگیر و ناخوشایند، مشاهده نمی شود. با توجه به اهمیت استان فارس به عنوان یکی از مناطق تاریخی و استراتژیک در کشور و اهمیت توریستی، اقتصادی، صنعتی و رفاهی آن، بررسی وضعیت کمی و کیفی توسعه پایدار در این استان را ضروری ساخته است. با توجه به این امر، تحقیق پیش رو توسعه ی شاخص های توسعه ی فضایی در بخش های آموزشی، بهداشتی، فرهنگی و ساخت های زیربنایی در استان فارس، مطالعه و ارزیابی شود و 4 شهرستان منتخب این استان با توجه به سطح برخورداری از این شاخصها سطح بندی گردد. نتایج به دست آمده از این پژوهش، نشانگر آن است که استان فارس با وجود اینکه از موقعیت خاص گردشگری و اقتصادی برخورداراست، باز هم از استان های محروم کشور به شمار می آید. افزون بر آن، نوعی عدم تعادل و ناهمگنی در توزیع و توسعه ی امکانات و شاخصهای توسعه ای در سطح شهرهای منتخب استان مشاهده می شود. بر اساس تحلیل و نتایج به دست آمده از 13 شاخص آمایش اقتصادی فضا از مجموع 4 شهرستان منتخب استان فارس، شهرستان شیراز به عنوان گزینه برخوردار، نیریز در گروه نیمه محروم و دو شهرستان آباده و لارستان در طبقه ی محروم قرار دارند.
    کلیدواژگان: آمایش اقتصادی، تصمیم گیری چندشاخصه، آنتروپی شانون، استان فارس
  • سجاد فلاح پور *، محمد ابراهیم رمضانی، علی اکبر جعفرلو، اکرم علمشاهی صفحات 33-45
    تمدن چند هزار ساله کشو در طی سالیان دراز، شرایط ویژه ای برای رشته های علمی مختلف ایجاد کرده است. یکی از عوامل محرک در جریان گردشگری باستان شناسی و آثار تاریخی می باشد. علاوه بر گذشته کشور شرایط طبیعی ویژه از جمله طبیعت زیبا، غارها و آب های گرم و… همه از عوامل جاذب گردشگر می باشند. یکی از شهرهایی که می تواند به نقطه گردشگری ویژه تبدیل شود شهر آبگرم در استان قزوین می باشد. این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و جمع آوری داده ها از طریق بررسی های کتابخانه ای و مطالعات میدانی صورت گرفته است. با شناخت توان ها و قابلیت ها و محدودیت ها و نارسایی های گردشگری در شهر آبگرم، با تجزیه و تحلیل داده ها از مدل SWOT استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان دهنده آن است که شهر آبگرم با وجود بر خورداری از ظرفیت های خوب گردشگری، با کمبود امکانات زیربنایی، اقامتی، مسائل مدیریتی و تبلیغات مواجه است. از طرف دیگر، وجود زمینه های اشتغال، درآمدزایی، و سرمایه گذاری های خصوصی و دولتی از راهکارهای توسعه در امر گردشگری می باشد.
    کلیدواژگان: برنامه ریزی، توسعه گردشگری، شهر آبگرم، مدل SWOT
  • ارزیابی و دقت سنجی روش های زمین آماری در برآورد سطح بهینه ایستابی آب های زیرزمینی، مطالعه موردی: شمال غرب دشت کرمانشاه
    محمد رستمی * صفحات 44-59
    مدیریت صحیح منابع آب زیرزمینی مستلزم در دست داشتن مشخصات صحیح مربوط به ویژگی های سفره آب زیرزمینی، توزیع فضایی مشخصات آن و عمق پیوسته سطح ایستابی و نوسانات آن می باشد. هدف تحقیق حاضر ارزیابی و دقت سنجی روش های زمین آمار در برآوردیک سطح پیوسته ایستابی بهینه برای آب های زیرزمینی محدوده ای به مساحت 999کیلومتر مربع در شمال-غرب دشت کرمانشاه می باشد. بدین منظور از آمار سطح ایستابی مربوط به 50 حلقه چاه در محدوده مطالعاتی استفاده شد،دراین راستا با استفاده از گزینش نیم تغییر نمای بهینه از بین 4 نیم تغییر نمای نمایی، خطی، گوسین و کروی به تحلیل ساختار و همبستگی فضایی سطح ایستابی چاه ها اقدام گردید. از 3 مدل درونیاب زمین آماری کریجینگ معمولی، ساده و عمومی به منظور برآورد سطح ایستابی محدوده مطالعاتی استفاده گردید. سپس با به کار گیری الگوریتم ارزیابی متقابلو از طریق شاخص های جذر مربع خطای میانگین، خطای سیستماتیک و غیر سیستماتیک مدل، خطای مطلق و بایاس میانگین، شاخص قابلیت پذیرش و ضریب تبیین،به ارزیابی و دقت سنجی مدل های درون یاب مذکور در براورد سطح ایستابی منطقه مورد نظر اقدام گردید. نتایج نشان داد که مدل کریجینگ معمولی با نیم تغییر نماینمایی و در نظر گیری 8 همسایه بهترین درونیاب در مدل سازیسطح ایستابی محدوده مطالعاتی می باشد. خروجی کار میتواند راهنمای برنامه ریزان در مکان یابی بهینه حفر شبکه چاه های کشاورزی باشد. برنامه ریزان می توانند از طریق به روز کردن داده های این مدل، از آن به عنوان یک مدل بهینه برای پایش نوسانات سطح ایستابی آب منطقه مورد مطالعه و برنامه ریزی در مورد میزان بهره برداری از سفره، استفاده کنند.
    کلیدواژگان: سطح ایستابی، آب های زیرزمینی، مدل هایزمین آمار، نیم تغییرنما، کرمانشاه
  • زهرا چترسیماب *، شاپور حاجیان تازه آبادی، سیدجمال الدین دریاباری صفحات 47-54
    یکی از عوامل اصلی وموثر در ایجاد فرسایش خاک پو شش گیاهی یک حوزه می باشد. به طوری که با شناخت و ارزیابی این عوامل بهتر می توان از طریق راه کارهای اصولی از زیان های مختلف فرسایش جلوگیری کرد و یا آن را به حداقل ممکن رسانید. در این مقاله مدل فرسایش و رسوب RUSLE در محیط سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) برای بررسی نقش پوشش گیاهی در میزان فرسایش و رسوب مورد استفاده قرار گرفته است.
    در این مقاله با ثابت در نظر گرفتن سایر پارامترهای موثر در میزان فرسایش و رسوب R. K. L. S. P به بررسی نقش عامل C پرداخته شد.
    در حوزه آبخیز کش و لهران در حدود 5 % مساحت حوزه دارای مراتع ضعیف است. که میزان فرسایش در این واحد کاری در حدود 12. 3 تن در هکتار در سال براورد گردید. سپس با تغییر کاربری این واحد اراضی به باغات میزان فرسایش به 9. 9 تن در هکتار در سال رسید. میزان فرسایش کل حوزه با کاربری فعلی 10. 6 تن در هکتار در سال براورد گردید که زمانی که مراتع ضعیف به باغات تبدیل گردید به میزان فرسایش کل حوزه به 10. 3 تن (0. 3 تن در هکتار در سال) کاهش پیدا کرد.
    کلیدواژگان: مراتع کم بازده، اراضی شیبدار، باغات مثمر، RUSLE، GIS
|
  • Shaghayegh Miraki * Pages 11-21
    The aim of this research is to evaluate the efficiency of a statistical model a logistic regression and a probabilistic model- a frequency ratio - in landslide hazard mapping in Chashmidar, Kurdistan. Firstly with study of 60 landslide point cells and 60no-landslide point cells in the study area using field works, local interviews and the literature review, 17 effective factors including the following; slope gradient, slope aspect, slope curvature, plan curvature, profile curvature, elevation above the sea, distance from road, distance from faults, distance from stream, fault density, drainage density, lithology, stream power index, Sediment transport capacity index, wetness index, precipitation and land use are recognized on occurring landslides. Logistic regression was conducted by SPSS 17. Result showed that in the landslide susceptibility map by logistic regression the percentage of areas of very low zone, low, moderate, high and very high zone are 44.57%, 11.48%, 12.51%, 14.38% respectively. The landslide susceptibility map by frequency ratio ,the percentage of areas of very low zone, low, moderate , high and very high zone are 37.15%, 33.40%, 17.55%, 9.11% and 3% respectively. Results also in comparing tow methods showed that the performance of both models are reasonably well for landslide susceptibility maps; however, the logistic regression model had an accuracy of 82.2 percent of the area under the curve (AUC) in ROC in comparing with the accuracy of 80 percent by the probabilistic frequency ratio. Therefore, the logistic regression model can be used to produce landslide susceptibility map in the study area.
    Keywords: Logistic regression, Frequently ratio, Landslide, Kurdistan
  • Zahra Asadpoor * Pages 23-31
    Space organization or homogeneous development of space organizing is a necessity concern of politicians and planners in the various national, regional and trans-regional scales. Space planning or spatial arrangement is a trend for efficiency making, logical arranging, balance maintaining, equilibrium, and harmony between population and economic infrastructures established in geographic space. Also, it is intended to prevent possible imbalances and destructive-negative reflections on the land space. In this study, we analyze some development indicators in the 4 boundaries counties of Fars Province corresponding to social-economic, education-culture, health care and infrastructural services with 13 sub-indicators. The prevailing approach of this research, despite the applicability, takes a descriptive and analytical nature. In order to guarantee the credibility and precision, all calculations perform under the statistical analysis methods such as Multi-Criteria Decision Making (MCDM) and Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) followed by Entropy Shannon to calculate of the weight of each index. The results of this research indicated that among the border Counties of Fars Province, the county of Shiraz and Neyriz ranked first whereas we observed suitable qualifications in development index.
    Keywords: Space Economy, Multi-Criteria Decision Making, Fars
  • Sajjad Falahpoor * Pages 33-45
    a few thousand year old civilization in the drawer over the years, the special conditions for various disciplines. One of the driving factors in tourist flow of archaeology and historical monuments. In addition to the country's natural conditions, especially in the past, including the nature of the beautiful, caves and warm waters and … all of factors are absorbing tourists. one of the cities that could become a tourist spot special spa town in the province of qazvin. The survey of descriptive analysis - and collect data through library checks and field studies. Recognising the potential and capabilities and restrictions and glitches tourism in the city with a spa, data analysis of the SWOT model is used. Findings indicate that spa town, despite having good capacities, tourism infrastructure facilities, with a shortage of their stay, managerial issues and propaganda. On the other hand, despite the fields of employment, income, and public and private investment strategies of developing tourism.
    Keywords: development of tourism, urban Abgarm, swot